Khám phá cách thức công nghệ blockchain chuyển đổi doanh nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng và khởi tạo các mô hình kinh doanh mới.
1. Khái quát
Người ta đã viết rất nhiều thứ về công nghệ blockchain trong những năm qua: blockchain là gì và blockchain được ứng dụng thế nào với nhiều mức độ chi tiết khác nhau, cũng như chiến lược lâu dài của công nghệ này đối với các doanh nghiệp, các ngành công nghiệp và nền kinh tế. Tuy nhiên, những gì chúng ta mong đợi là các bước hành động thực tế, cách thức thực hiện để khởi tạo, triển khai và vận hành một giải pháp kinh doanh dựa trên công nghệ blockchain. Một công cụ chỉ dẫn chi tiết cho các doanh nghiệp để có thể bắt đầu tận dụng công nghệ vượt trội này, hầu như không có.
Hầu hết các công nghệ truyền thống được triển khai tại doanh nghiệp ở một thời điểm nhất định. Với blockchain thì không như thế. Blockchain đặc biệt phát huy giá trị khi được áp dụng cho một chuỗi các doanh nghiệp phối hợp chặt chẽ với nhau trong một hệ sinh thái kinh doanh, chẳng hạn như chuỗi cung ứng. Trong chuỗi bài viết này, ta sẽ có chi tiết về những nội dung cần thiết để tổ chức và quản lý một hệ sinh thái như vậy, bao gồm cả các mô hình kinh doanh và kỹ thuật để cuối cùng đi đến quyết định là có nên tham gia hay không và những nội dung quản trị cần thiết để các hoạt động trơn tru, hiệu quả. Nó cũng giải thích chi tiết về một số thuật ngữ chuyên môn kỹ thuật và vai trò quản lý cần thiết để khởi tạo và vận hành thành công các khuôn khổ và ứng dụng blockchain. Ta nên bắt đầu tận dụng công nghệ vượt trội này.
Blockchain có tiềm năng thúc đẩy tái cấu trúc các quy trình và mô hình kinh doanh theo hướng phân tán và phi tập trung, vì thế nó sẽ là công nghệ chuyển đổi cho nhiều doanh nghiệp. Tuy nhiên, nhiều lãnh đạo doanh nghiệp và công nghệ dễ dàng bỏ qua giá trị sử dụng và tiềm năng của nó đối với doanh nghiệp hoặc chỉ liên tưởng nó với Bitcoin và các ứng dụng tiền điện tử.
Mặc dù công nghệ blockchain là nền tảng của Bitcoin, nhưng nó có khả năng ứng dụng rộng rãi cho nhiều ngành nghề của nền công nghiệp và cho phép ta đưa ra các khuyến nghị hấp dẫn cho doanh nghiệp, chứ nó không chỉ liên quan đến thế giới tài chính. Khả năng ứng dụng của blockchain vào các trường hợp sử dụng cụ thể của doanh nghiệp (ngoài tiền mã hóa) vẫn còn nhiều vấn đề chưa được sáng tỏ và tiềm năng chuyển đổi mô hình kinh doanh theo phương pháp mới bằng cách ứng dụng blockchain cũng chưa rõ ràng vì nhiều lý do. Quan điểm sử dụng công nghệ phục vụ kinh doanh đòi hỏi phải có sự cân bằng giữa tính thực dụng và tầm nhìn về kết quả kinh doanh.
2. Ai nên đọc?
Loạt bài viết này lược dịch một số nội dung chính từ quyển Blockchain for Business của các tác giả Jai Singh Arun, Jerry Cuomo, Nitin Gaur và có thể truy cập công khai tại website của dự án IBM Blockchain tại địa chỉ ibm.com/blockchain. Đã có rất nhiều sách, bài viết đề cập đến tiềm năng cao cấp của công nghệ blockchain hoặc đi sâu vào hướng triển khai kỹ thuật và lập trình. Tuy nhiên, mục đích chính của loạt bài viết này là san bằng khoảng cách khác biệt giữa các khái niệm kỹ thuật cao cấp và chuyên sâu.
Các bài viết cung cấp một hướng nhìn thực tế cho lãnh đạo doanh nghiệp, những người cần hiểu và đánh giá về cách công nghệ blockchain có thể chuyển đổi các quy trình và mô hình kinh doanh của doanh nghiệp. Nó cũng cung cấp một tầm nhìn tổng quan nhưng đơn giản và thực dụng về công nghệ blockchain cũng như các khả năng và giá trị của nó từ góc độ kinh doanh.
Từng bài viết sẽ mô tả một số ví dụ thực tế, cách tiếp cận triển khai và các trường hợp áp dụng trong từng ngành nghề cụ thể và cả liên ngành. Ngoài ra, nó cũng cung cấp cho lãnh đạo doanh nghiệp những hiểu biết cần thiết để xác định các mô hình kinh doanh và cấu trúc quản trị tiềm năng, thiết lập các nhóm chuyên môn trong doanh nghiệp phi tập trung hoặc hỗn hợp, và cho cả hệ sinh thái kinh doanh, đồng thời nắm chắc chi phí và lợi tức đầu tư. Thêm nữa, nội dung các bài viết sẽ mang lại cái nhìn rõ ràng về hiện trạng của công nghệ và hướng phát triển của nó, đồng thời mô tả cách lãnh đạo doanh nghiệp có thể chuẩn bị tốt hơn để tận dụng các khả năng trong tương lai.
Nhiều lãnh đạo doanh nghiệp vẫn chưa chắc chắn về cách thúc đẩy sự chuyển đổi với công nghệ blockchain, bắt đầu bằng cách chọn cho mình một mô hình kinh doanh phù hợp; trong đó, xác định mô hình kinh doanh và cơ cấu quản trị, thiết lập đội ngũ, xác định chi phí, lợi tức đầu tư và cấu trúc tài chính. Từng bài viết sẽ giải quyết những mối quan tâm này cho lãnh đạo doanh nghiệp và lãnh đạo công nghệ bằng cách cung cấp một cái nhìn tổng quan, tích hợp về kinh doanh và công nghệ blockchain.
3. Nội dung chủ yếu là gì?
Mục tiêu của chúng ta là sẽ đề cập đến mọi chủ đề cần thiết để tác động tích cực đến doanh nghiệp khi tổ chức đánh giá và triển khai công nghệ blockchain. Đồng thời, cung cấp các tài liệu tham khảo liên quan để có thêm thông tin chi tiết, tùy thuộc vào mức độ kinh nghiệm hoặc vai trò tổ chức của người đọc.
Bài 1: Giới thiệu Blockchain
Chia sẻ những luận điểm quan trọng của công nghệ blockchain để lãnh đạo doanh nghiệp nhận biết về những nội dung mà nó tin tưởng và có được sự hiểu biết đúng đắn về các khái niệm và khả năng ứng dụng blockchain vào doanh nghiệp. Ta sẽ tìm hiểu lý do tại sao blockchain lại quan trọng đối với doanh nghiệp. Ta sẽ học hỏi những người đi trước ở các khía cạnh chính, gồm cách lựa chọn cẩn thận phạm vi cho dự án ứng dụng blockchain và thúc đẩy mọi người tham gia vào dự án trong khi vẫn đảm bảo việc quản trị doang nghiệp. Bài này cũng chia sẻ một số ví dụ chuyển đổi dựa trên nền tảng blockchain vì lợi ích xã hội và chia sẻ những câu hỏi đáp hàng đầu liên quan đến công nghệ blockchain.
Bài 2: Cơ hội và thách thức
Ta có thể tự hỏi mình sẽ gặp phải những cơ hội và thách thức nào khi triển khai mạng lưới blockchain. Bài này mô tả các chủ đề liên quan, bao gồm cách thức blockchain có thể ứng dụng vào các mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp. Mô tả cách thức mà các yếu tố đột phá của công nghệ blockchain thúc đẩy sự chuyển đổi dựa trên cấu trúc tổ chức, mô hình kinh doanh và hệ sinh thái truyền thống của doanh nghiệp.
Những yếu tố này về cơ bản mở ra cơ hội vô tận trong nhiều ngành công nghiệp để đổi mới nhưng nó cũng thách thức hiện trạng. Những thách thức chính đối với sự thành công của một dự án blockchain cụ thể là phạm vi, động lực và quản trị, chứ không phải là công nghệ.
Bài 3: Hiểu bối cảnh công nghệ
Xác định bối cảnh công nghệ blockchain tổng thể và giải quyết sự phân chia niềm tin giữa blockchain doanh nghiệp và blockchain công khai. Thiết kế blockchain doanh nghiệp và tích hợp doanh nghiệp ảnh hưởng đến chi phí triển khai giải pháp và tuổi thọ của ứng dụng, vì vậy khuyến khích về lợi ích kinh tế là một thành phần quan trọng của bất kỳ mạng lưới blockchain nào. Sự khác biệt này rất quan trọng trong việc định giá tài sản mã hóa và để đảm bảo sự tăng trưởng liên tục và bền vững của mạng lưới kinh doanh được hỗ trợ bởi blockchain.
Bài 4: Mô hình kinh doanh
Khi sẵn sàng áp dụng blockchain vào doanh nghiệp, điều quan trọng là ta phải chọn chính xác mô hình kinh doanh và công nghệ cho doanh nghiệp và ngành nghề của mình. Ta mong muốn một mô hình cung cấp các động lực có lợi ích kinh tế để tham gia mạng lưới blockchain, chẳng hạn như việc tạo ra giá trị vượt trội hơn những gì ta có thể đạt được khi làm một mình. Mô hình chính xác cũng sẽ giúp ta đứng vững trước những làn sóng cách mạng do blockchain tạo ra, đây là điều bắt buộc nếu muốn cạnh tranh theo mô hình kinh tế mới này. Bài này cũng mô tả các loại hình kinh doanh khả thi có thể chọn, cụ thể: liên doanh, tập đoàn, khởi nghiệp, hệ sinh thái doanh nghiệp, BOO (Build–Own–Operate và BOOT (Build–Own–Operate–Transfer).
Bài 5: Phát triển cấu trúc quản trị cho mạng blockchain
Vậy là, ta đã có một mô hình cho mạng blockchain của mình và sẵn sàng triển khai. Điều đầu tiên cần làm là thiết lập một cấu trúc quản trị, để đảm bảo rằng doanh nghiệp và các đối tác trong hệ sinh thái doanh nghiệp có tầm nhìn và mục tiêu chung cho mạng lưới blockchain. Với cấu trúc quản trị được áp dụng, các đối tác trong hệ sinh thái biết mạng lưới blockchain của họ được quản lý và hoạt động như thế nào. Bài này mô tả cách thiết lập cơ cấu quản trị, giải quyết các nhu cầu cụ thể chuyên ngành và đảm bảo mối liên kết chặt chẽ giữa mô hình kinh doanh và thiết kế công nghệ. Bằng cách áp dụng một cấu trúc quản trị chung, mọi bên tham gia đều tuân thủ một bộ mục tiêu chung, sử dụng hợp lý, bình đẳng các tài nguyên mạng và tôn trọng các quy tắc.
Bài 6: Xây dựng đội ngũ để thúc đẩy các dự án blockchain
Phải tập hợp nhiều nhân sự ở các lĩnh vực khác nhau mới có thể xây dựng đội ngũ thúc đẩy việc tạo ra mạng lưới blockchain của doanh nghiệp. Gầy dựng một dự án blockchain yêu cầu các vai trò cấp doanh nghiệp, như người sáng lập, thành viên, người điều hành và người sử dụng và các vai trò khác, như thành viên ban chỉ đạo, quản lý dự án, tư vấn blockchain, các kỹ sư… Sử dụng lực lượng tốt nhất từ mỗi doanh nghiệp để phát triển mạng lưới blockchain được gọi là phát huy sức mạnh tổng hợp. Sử dụng khái niệm này, ta trao quyền cho mỗi thành viên tham gia mạng lưới blockchain với quyền hạn phi tập trung và quyền tự chủ để sử dụng các kỹ năng của họ như là một thành phần của mạng lưới rộng lớn hơn.
Bài 7: Tìm hiểu các mô hình tài chính, tiêu chuẩn đầu tư và khung quản trị rủi ro
Đúng như phỏng đoán, có rất nhiều thách thức xoay quanh sự phức tạp về mặt kỹ thuật của công nghệ blockchain. Đơn cử, có rất nhiều mô hình tài chính, tiêu chuẩn đầu tư và khuôn khổ (cấu trúc nhằm mở rộng mạng blockchain với hiệu quả cao nhất) hiện nay để lựa chọn.
Ta chọn cái gì? Bài này giúp đưa ra lựa chọn, hướng dẫn cách thức đảm bảo việc triển khai các nguồn lực có phương pháp, có thể định lượng và đo lường được trong khi vẫn quản trị rủi ro một cách hiệu quả, trên mọi quy mô doanh nghiệp. Với sự kết hợp chính xác của chiến lược tiếp cận, mô hình kinh doanh, đánh giá tài chính, khung GRC và khả năng tiếp cận với tư duy nhạy bén và chính xác về công nghệ, một mạng lưới kinh doanh dựa trên blockchain có thể chuyển đổi các ngành công nghiệp và dịch vụ, đồng thời mang lại nhiều đột phá và lợi ích lớn hơn.
Bài 8: Nhìn về phía trước – Tương lai sẽ ra sao?
Chuẩn bị tầm nhìn tương lai khi đối mặt với sự tiến hóa của công nghệ blockchain cũng như khi các mạng lưới trong nền kinh tế phi tập trung trở nên phổ biến hơn. Ta tìm hiểu thêm các mối liên hệ xung quanh công nghệ blockchain, gồm Trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật và Tính toán lượng tử, đồng thời xem xét những khả năng áp dụng để có thể cộng thêm vào giá trị doanh nghiệp. Ngoài ra, cũng cho lời khuyên về sự sẵn sàng trong các lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế nhìn từ quan điểm tương lai.
Tham khảo thêm: Tiền mã hóa dưới góc nhìn pháp lý tại Việt nam hiện nay
